Jubileusz 50-lecia pracy twórczej Jolanty Baziak - relacja

Pięćdziesiąt lat działalności artystycznej Jolanty Baziak, poetki, eseistki, krytyka literackiego, plastyka i animatora kultury, od 26 lat redaktor naczelnej Ogólnopolskiego Miesięcznika Akant, stało się inspiracją do zorganizowania w murach biblioteki niezwykłego jubileuszu. Spotkanie z Artystką odbyło się 25 września 2024 r. o godzinie 18:00.

Otworzyła je i poprowadziła wicedyrektor ds. promocji i marketingu mgr Katarzyna Mrotek. W krótkich słowach przywitała gości i przedstawiła dorobek twórczy Artystki. Wspomniała o jej wybitnych dokonaniach na polu kultury, sztuki i nauki, a także o wszechstronnym wykształceniu. Jolanta Baziak ukończyła studia teologiczne i filozoficzne na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu (w tym studia doktoranckie), a także filologię polską na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Pracowała w przedsiębiorstwach rozrywkowych Warszawy i Poznania, a także w instytucjach kultury (Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy). Wydała 15 tomików wierszy i 11 publikacji prozatorskich. Jest autorką licznych prac popularno-naukowych. Od 1995 należy do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Za swoją wybitną działalność była wielokrotnie nagradzana.

Po krótkim wprowadzeniu głos zabrali przedstawiciele lokalnych władz miejskich i samorządowych. Pierwszy wystąpił Wicemarszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Zbigniew Ostrowski. Zwrócił uwagę na niezwykłą aktywność twórczą Jolanty Baziak, której życiorysem można by obdzielić kilku dojrzałych i wybitnych twórców. Stwierdził, że w Bydgoszczy mieszka wielu nienarzucających się swoją skromnością artystów i do nich należy bohaterka spotkania. Mimo skromności, nie sposób jej pominąć i nie zauważyć. W związku z tym odkrywca bydgoskich talentów, Stefan Pastuszewki, wystąpił do Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego z petycją o nadanie Joannie Baziak medalu „Unitas Durat Palatinatus Cuiaviano-Pomeraniensis”. Po słowach uznania pod adresem Artystki został on jej uroczyście wręczony.

Jolanta Baziak została także uhonorowana Nagrodą Artystyczną Prezydenta Miasta Bydgoszczy, którą wręczył Radosław Chmara z Biura Kultury Bydgoskiej Urzędu Miejskiego. W kilku słowach podziękowania za niezwykłe dokonania w dziedzinie krzewienia kultury bydgoskiej nazwał Jolantę Baziak „wulkanem kreatywności”.

Artystka podziękowała przedstawicielom władz miejskich i samorządowych za otrzymane wyróżnienia i nagrody. 

Po tej niezwykle uroczystej części spotkania, goście mogli zapoznać się z zawartością najnowszego zbioru wierszy miłosnych Artystki pt. „Eroti”. Do rozmowy na temat poezji, a także recytacji wybranych utworów zaproszono Lucynę Siemińską. Pierwsza poruszona przez nią kwestia dotyczyła znaczenia tytułu tomiku. Oczywiście sugeruje on, że są to wiersze miłosne. Pisane przez całe życie, a nie specjalnie do tego tomu. Eroti – wiąże się ze słowem erotyczność, lecz niekoniecznie jest to rzeczywistość związana wyłącznie z ciałem. Tematem przewodnim jest miłość, bo bez niej nie da się po prostu żyć.

Tomik został przepięknie wydany przez Instytut Świadectwo. Zawiera 42 wiersze i jest ozdobiony ilustracjami Martyny Kurowskiej, która do każdego wiersza dobrała inną kompozycję graficzną. W pewnym sensie jest ona także współtwórcą tego dzieła. Wprowadzeniem do książki jest „Hymn do miłości” Św. Pawła. Jako motto została użyta myśl Berta Hellingera: „Miłość przychodzi z daleka i prowadzi w dal”. W wierszach pojawia się wiele wątków: oprócz miłości występuje też sprawczość, proces tworzenia, kosmos, naczynia połączone, pył kosmiczny itp. Są to motywy filozoficzne, nawiązujące także do teologii, tak bliskiej sercu i wykształceniu bohaterki wieczoru. Poezja powinna śpiewać i unikać filozofowania, ale mimo wszystko wiersze nie mogą pozostać puste i bez głębi. Stąd wszystkie utwory Jolanty Baziak podskórnie dotykają najistotniejszych zagadnień egzystencjalnych, z którymi mierzy się człowiek. Niosą cały ogrom treści, choć sprawiają wrażenie oszczędnych w słowach. Ważnym motywem przewijającym się w poezji Jolanty Baziak jest przyroda. W jej wierszach pojawiają się rośliny i zwierzęta: kosy, wiewiórki i klucze żurawi, słoneczniki i białe róże, a także mgły i rosa, tęcza i przebłyski światła. Znajduje się w nich wiele odniesień do Boga, religii, biblii. Niektóre utwory brzmią jak modlitwa, jak psalmy. To celowy zamysł, który wypływa z potrzeby serca. Oprócz wątków biblijnych można też natknąć się na motywy mitologiczne. Poetka porusza też temat wojny. Pojawia się także wiersz – rozmowa z innym poetą, Wojciechem Banachem. Lucyna Siemińska podkreśla, że poezję Jolanty Baziak cechuje wielość tematów, odniesień, różnorodna przestrzeń i czas. A jednak utwory ustawione są w odpowiedniej kolejności, w taki sposób, żeby czytelnik był w stanie je przyswoić. „Pisze się dla ludzi, nie tylko dla siebie” – jak zauważyła Artystka, która w dalszej części rozmowy zdradziła sekrety procesu twórczego. Oczywiście tylko te, o których była w stanie opowiedzieć, bo tworzenie wiersza jest tajemnicą, którą nie zawsze da się objąć rozumem i wyjaśnić. Wiersze znajdujące się w tomiku, powstawały na przestrzeni wielu lat. Niektóre były publikowane wcześniej w miesięczniku Akant, inne nie. Na zakończenie rozmowy, jakby podsumowując to, co jest najistotniejsze w życiu każdego człowieka i stanowi kwintesencję utworów znajdujących się w tomiku „Eroti”, Lucyna Siemińska przytoczyła słowa z „Hymnu o miłości”: „Tak więc trwają: wiara, nadzieja, miłość – te trzy: z nich zaś największa jest miłość”.

Po rozmowie na temat poezji, przyszedł czas na recytację wierszy z ostatniego tomiku Jolanty Baziak.

Malarstwo to kolejna dziedzina sztuki, którą uprawia Jolanta Baziak. Na wystawie znalazło się 30 najnowszych prac. Inspiracją do ich powstania były podróże do Islandii. Malarka uznała ten kraj za niezwykły i wyraziła zachwyt nad jego surową, pierwotną przyrodą. Zwróciła też uwagę na obrazy, które znajdują się w islandzkich muzeach, odzwierciedlające tę klimatyczną, surową naturę.

Po tym krótkim wprowadzeniu w świat twórczości malarskiej artystki, goście mieli okazję wysłuchać minikoncertu skrzypcowego w wykonaniu Swietłany Pobiereżniuk. 

O malarstwie Jolanty Baziak opowiedział znany bydgoski artysta grafik, malarz i projektant - Jan Gordon. Ponieważ do tej pory prace Artystki nie były wystawiane, była to jedna z pierwszych opinii na temat jej twórczości malarskiej. Jan Gordon zwrócił uwagę na to, w jaki sposób piękny język poetycki wierszy przekłada się na tworzenie obrazów. Jak gdyby słowo i obraz tworzyły system naczyń połączonych. Obrazy pełne są zwiewnej, poetyckiej lekkości. Jest to malarstwo wysublimowane, w którym możemy się wiele dopatrzeć: jest w nim sacrum i profanum, miłość i nienawiść, a także pejzaż. Każdy może zinterpretować je na swój własny sposób, bo nie jest to malarstwo realistyczne.

Ciekawostką jest, że Jolanta Baziak nie ma pracowni malarskiej i nie pracuje przy sztaludze. Tworzy w plenerze, w swoim ogrodzie nad Zalewem Koronowskim, jak Leon Wyczółkowski, o którym wspomniała, i o którym napisała książkę. Używa farb akrylowych, a ich zestaw bywa często przypadkowy. Radość sprawia jej fakt, że obraz malowany latem, którego barwy są nasycone i wyraziste, na zimę płowieje i przygasa. Malarstwo jest dla niej wielką przygodą, podobnie jak czytanie Biblii. 

Na zakończenie spotkania Artystka wyjaśniła skąd wziął się tytuł wystawy. Otóż „Naczynia połączone” to właśnie połączenie poezji z malarstwem, które „chodzą ze sobą trzymając się za ręce”. Jak wielu innych wybitnych artystów Jolanta Baziak nie poprzestaje na jednej dziedzinie sztuki. Poezja otwiera kolejne horyzonty, a twórczy umysł i wrażliwe serce domagają się spełnienia w wielu obszarach działalności artystycznej.

Rozmowy o sztuce (i nie tylko) trwały do późnych godzin wieczornych. Spotkanie jubileuszowe zaszczyciło swoją obecnością wielu znakomitych gości. Znaleźli się wśród nich, oprócz wymienionych powyżej przedstawicieli władz miasta i samorządu terytorialnego, znani bydgoscy artyści, poeci i malarze, pracownicy znaczących instytucji kultury i uniwersytetu, rodzina i przyjaciele Artystki, a także mieszkańcy Bydgoszczy zainteresowani kulturą swojego miasta.

Na okoliczność 50-lecia pracy twórczej Jolanty Baziak powstał film z przebiegu tego wydarzenia, którego autorem jest Jan Skonieczka. Zapraszamy serdecznie do jego obejrzenia.

Wystawa będzie czynna w godzinach pracy Biblioteki do 28 listopada 2024 r.