Zapraszamy do Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego UKW na otwarcie wystawy "Bliski Wschód i Afryka Północna w obiektywie orientalisty Witolda Rajkowskiego. Wystawa fotografii z lat 30. - 50. XX wieku".

Wernisaż wystawy Bliski Wschód i Afryka Północna w obiektywie Witolda Rajkowskiego. Wystawa fotografii z lat 30. – 50. XX wieku, 18 grudnia, godz. 18.00

18 grudnia (poniedziałek) br., o godz. 18.00 zapraszamy na daleką wyprawę do krajów Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, śladem Witolda Władysława Rajkowskiego (1910 – 1957?) – studenta polskiego w przedwojennym Kairze, korespondenta prasowego, badacza-orientalisty, pracownika Konsulatu Generalnego RP w Jerozolimie, agenta polskiego wywiadu, a przede wszystkim niestrudzonego podróżnika, który w pierwszej połowie XX wieku poznawał i dokumentował życie codzienne mieszkańców tych, zdawać by się mogło nieprzystępnych Europejczykom obszarów.

To, co wyróżniało bohatera wystawy spośród innych eksploratorów Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej to sposób poruszania się po piaszczysto-skali­stych terenach: Ze wszystkich dostępnych środków transportu – pisał w relacji Witold Rajkowski – ­najbardziej odpowiadał mi rower. Pozwalał mi podróżować dość szybko, ale równocześnie zapewniał możliwość roz­glądania się i nawiązywania kontaktów z ludźmi. Co więcej, nie byłem zmuszony trzymać się głównych dróg (W. Rajkowski, With a Bicycle in Babylonia, „Wide World Magazine” II 1954, s. 308).

Ekspozycję tworzy blisko 80 fotografii wykonanych w latach 30., 40. i 50. XX wieku przez Witolda Rajkowskiego w Egipcie, Libii, Syrii, Libanie, Transjordanii oraz Iraku. Komentarzem do czarno-białych obrazów są fragmenty relacji podróżnika.

Witold Rajkowski z naukową pasją i precyzją dokumentował to, co nieznane, niezrozumiałe, obce. Utrwalone na kliszach ujęcia stawiają odbiorcę w centrum jakże osobliwego i intrygującego świata. Radość, zmęczenie, powaga – na swych fotografiach Witold Rajkowski zdołał uchwycić całą gamę emocji, cały koloryt kulturowy tamtejszych społeczności. Badawcze spojrzenia mieszkańców miast, mieszają się z tymi zupełnie obojętnymi – zdającymi się nie dostrzegać przybysza z Europy. Na fotografii wykonanej w egipskim Asuanie widać piaszczystą ulicę, z chmury kurzu wyłania się tłum ludzi. Postaci w obszernych, powłóczystych szatach są niczym duchy, niczym zjawy.

Surowe, niezwykle sugestywne zdjęcia sprzed ponad siedemdziesięciu lat stają się oknem na świat tajemniczy, a zarazem kuszący swą od­miennością.

Witold Rajkowski na Bliskim Wschodzie oraz w Afryce Północnej znalazł zarówno dom, jak 

i śmierć. Pustynia w południowej Libii stała się mogiłą podróż­nika, jego ostatnią wędrówką, drogą bez po­wrotu. Wybrał miejsce nieprzystępne czło­wiekowi niosąc w sobie głód, pragnienie i tęsknotę za czymś niezbadanym, ukrytym, nieodgadnionym. Czy znalazł to, czego szukał?

Sylwetkę orientalisty przybliży podczas wernisażu dr Antoni P. Kosowski – biograf Witolda Rajkowskiego, pomysłodawca i współorganizator wystawy. Przedsięwzięcie jest częścią większego autorskiego projektu dra Antoniego 

P. Kosowskiego zakładającego naukowe opracowanie dorobku Witolda Rajkowskiego. Projekt, nad którym opiekę merytoryczną sprawuje dr hab. Hieronim Kaczmarek z Uniwersytetu Szczecińskiego, wsparli finansowo miasto Bydgoszcz oraz Polonia Aid Foundation Trust (PAFT) w Londynie.

AJ

dr Antoni Przemysław Kosowski - absolwent Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych, Pracowni Języka i Kultury Arabskiej oraz Wydziału Nauk Historycznych UMK 

w Toruniu. Studiował język arabski w Egipcie (Aleksandrii). Autor książek: Nowojorski meczet Rzeczypospolitej. Historia gminy tatarskiej w Stanach Zjednoczonych (2011), także Stosunki polsko-egipskie w latach 1927-1945 (2017) oraz monografii poświęconej polskiemu orientaliście, Witoldowi Rajkowskiemu (złożona do druku). Uczestnik projektu dokumentacyjno-badawczego Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Kairze, dotyczącego historii kontaktów polsko-egipskich. Laureat grantu Polonia Aid Foundation Trust (PAFT) w Londynie (dwukrotnie), również stypendium dla osób zajmujących się twórczością artystyczną oraz upowszechnianiem kultury (Biuro Kultury Bydgoskiej, w imieniu Prezydenta Miasta Bydgoszczy). Pomysłodawca i współautor, wraz ze Stowarzyszeniem Miłośników Egiptu „Herhor”, wystawy (Uniwersytet Warszawski) przedstawiającej wybrane akcenty z historii polsko-egipskich stosunków dyplomatycznych.