Sympozjum "Bydgoszcz niepodległa - lata 1920-1939" - relacja

Tradycyjnie już od wielu lat, jesteśmy współorganizatorem wydarzeń odbywających się w Bibliotece UKW w ramach Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej w Bydgoszczy. W tym roku przypadał XXXIX TKCh. W naszej książnicy 13 listopada 2020 roku o godz. 16.00 odbyło się Sympozjum "Bydgoszcz niepodległa - lata 1920-1939". Ze względu na obostrzenia epidemiczne transmitowaliśmy dla Państwa to spotkanie na kanale YouTube Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Moderatorem sympozjum był dr hab. Marek Zieliński, prof. UKW, Dziekan Wydziału Historycznego. Profesor rozpoczynając sympozjum, w kilku zdaniach, wprowadził słuchaczy w treść wykładów. Wszystkie skupione były na Bydgoszczy w okresie międzywojennym, a ich tematyka tworzyła jedną całość, ponieważ traktowała o życiu religijnym, szkolnictwie, kulturze, sztuce, gospodarce i rozwoju przemysłu miasta Bydgoszczy.

Pierwszy wykład pt. "Życie religijne, kościół katolicki w Bydgoszczy" wygłosił dr hab. Zbigniew Zyglewski, prof. UKW.  

Profesor Marek Zieliński podsumowując powyższy wykład, zwrócił uwagę na powiązanie rozwoju demograficznego Bydgoszczy z potrzebą rozwoju różnych organizacji, ale przede wszystkim kościoła katolickiego. Podkreślił fakt intensyfikacji życia religijnego, w tym kościoła katolickiego międzywojennej Bydgoszczy. Ważnymi kwestiami, o których wspomniał był również rozwój bazy materialnej kościołów na obszarze Bydgoszczy, rozwój instytucji służących życiu religijnemu m.in. cmentarzy, intensyfikację życia wspólnot zakonnych, które pojawiły się w mieście i wreszcie bractw i stowarzyszeń religijnych.

Kolejny wykład wygłosił dr Marek Chamot, prof. WSG pt. "Polskie szkolnictwo, kultura i sztuka w Bydgoszczy". Tytułem wstępu, prelegent opisał stan badań nad polskim szkolnictwem i  kulturą w naszym mieście. "Dzięki badaczom życia kulturalnego i rozwoju edukacji okresu międzywojennego Bydgoszczy, dzięki badaczom z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Archiwum Państwowego w Bydgoszczy, Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego, dzięki członkom Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy i badaczom z Wyższej Szkoły Gospodarki stan badań jest dosyć szeroki. [...] Niewiele jest jeszcze takich obszarów, które wymagałyby gruntownego badania" - dodał.

Moderator, podsumowując wykład profesora Chamota powiedział: "Wykład traktujący z jednej strony o szkolnictwie, z drugiej o różnorakich formach życia kulturowego Bydgoszczy w okresie międzywojennym. Pan profesor podjął wątek, który koreluje z poprzednim wykładem dużej aktywności społeczeństwa na polu kulturowym. Tak jak w życiu religijnym bardzo liczne bractwa, stowarzyszenia religijne, tak również w przypadku życia kulturowego różnorakie formy tej aktywności społecznej, kulturowej, amatorskiej aktywności społecznej są godne podziwu. Można powiedzieć, że w tamtym okresie ludziom się chciało angażować w chóry, w grupy teatralne, w organizowanie wystaw muzealnych […] i to jest cecha charakterystyczna życia społecznego okresu dwudziestolecia międzywojennego. Z drugiej strony Pan profesor podjął wątek w zakresie szkoły. Jednym z aspektów życia szkolnego, pracy szkoły oprócz nauczania było wychowanie, wychowanie patriotyczne. Tę cechę my widzimy zarówno w pracy szkoły tamtego okresu, jak i w tych licznych wydarzeniach o charakterze kulturowym, które działy się poza szkołą. Było to działaniem celowym, bo miało prowadzić do scementowania, zjednoczenia tego społeczeństwa polskiego po okresie rozbicia, po okresie zaborów […] i z drugiej strony miało zbudować na nowo tę dumę narodową. […] To wychowanie patriotyczne odegrało jakże istotną rolę w okresie sprawdzianu, jakim okazała się druga wojna światowa […]."

Ostatni wykład zaprezentował dr hab. Sławomir Kamosiński, prof. UKW pt. "Uprzemysłowić Bydgoszcz. Warunki rozwoju przemysłu w Bydgoszczy w pierwszych latach II Rzeczypospolitej". Na wstępie wyjaśnił, że hasło "uprzemysłowić Bydgoszcz” jest hasłem wyjętym z szerszego kontekstu „uprzemysłowić Wielkopolskę”. To hasło narodziło się w Wielkopolsce, a Bydgoszcz była w dwudziestoleciu międzywojennym uznawana za część Wielkopolski. 

Podsumowując swoje wystąpienie powiedział: "Bydgoszcz w okresie tych niespełna 19 lat, dzięki przede wszystkim doskonałej kadrze, która tutaj wykształciła się, często obserwując mistrzów, czy też na skutek migracji specjalistów w danej dziedzinie, osiągnęła sukces jeżeli chodzi o budowę marek rozpoznawalnych w całym kraju […]. Ważne jest to, że udowodniono w Bydgoszczy, że w ciągu tych 19 lat, można zrealizować hasło „uprzemysłowić miasto” i osiągnąć wysoki poziom technologii produkcji i wysoki poziom jakości tej produkcji."

Profesor Marek Zieliński, zamykając sympozjum, w taki sposób podsumował trzy wykłady: "Dochodzę do wniosku, że okres dwudziestolecia międzywojennego to czas walki o religię, szkołę, kulturę i gospodarkę po to, by zbudować na nowo państwo polskie, zbudować na nowo po długim okresie nieobecności tego państwa na mapie świata i Europy w szczególności. Ta walka miała również miejsce tu w Bydgoszczy [...]. To ożywienie, można by powiedzieć ten "boom", nie tylko demograficzny, ale swego rodzaju erupcja życia w różnych zakresach odbywała się tu, miasto było świadkiem tej erupcji."

Nagranie z tego wydarzenia nadal jest dostępne dla tych, którzy chcieliby go obejrzeć a także tych, którzy pragną go sobie odświeżyć w pamięci. Zapraszamy więc bardzo serdecznie, poniżej link do filmu: https://www.youtube.com/watch?v=W8qJl_KFb0w  

Wydarzeniem towarzyszącym temu spotkaniu była wystawa poświęcona obozowi rekruckiemu Armii Polskiej w Ameryce  pt. "W DRODZE DO NIEPODLEGŁOŚCI. Obóz Kościuszko w Niagara-on-the-Lake 1917-1919", przygotowana przez dr Anitę Maksymowicz. Ze względu na panującą sytuację epidemiczną, nie mogliśmy Państwa zaprosić na oficjalne jej otwarcie, ale jeżeli sytuacja ulegnie poprawie planujemy finisaż, o którym zostaną Państwo poinformowani. Do tego czasu zapraszamy do jej zwiedzania w godzinach pracy biblioteki w reżimie sanitarnym.